این اختلال در صورت عدم درمان اثرات منفی روی سلامتی دارد از جمله افزایش میزان مرگ و میر ، افزایش بیماری های قلبی وعروقی و بیماری های شناختی ، عصبی … همچنین فرد به علت عدم خواب راحت و توام با فشار ، دارای خواب آلودگی روزانه و خستگی مزمن می باشد .
علت خرخر به طور علمی ناشی از تنگی و باریک شدن راه هوایی است .عبور جریان هوایی در مسیر باریک سبب لرزش زبان کوچک ، کام نرم و چین های حلقی می شود . علل تنگ شدن مسیر راه هوایی می تواند به علت چاقی و افزایش چربی گردن و فشار از قسمت بیرونی حلق به مسیر راه هوایی باشد یا به علت شل شدن عضلات گردن و حلق باشد .گاها علت خرخر می تواند ناشی از اختلالات ساختمانی در ناحیه بینی ( انحراف بینی ، پولیپ یا آلرژی و … ) در دهان ( بزرگی لوزه ، بزرگی زبان کوچک ، افتادگی کام ، بزرگی قاعده (ته ) زبان ، بزرگی چین های حلقی … ) یا اختلالات فکی ( عقب رفتگی فک ، کوچک بودن فک و…) باشد کهمعمولا این موارد باید جراحی شود ولی در بسیاری موارد این اختلال به علت شلی عضلات یا چاقی یا اختلال عصبی می باشد که باید دردرمان های دیگر مدنظر باشد.
در درمان خرخر در مراحل اولیه ضمن اقدام برای تغییر سبک زندگی جهت کنترل رژیم غذایی و انجام ورزش و کاهش وزن ، تقویت عضلات گردن ، درمانهای تخصصی انجام می گیرد . در صورتی که عوامل انسدادی در ناحیه بینی ، دهان و فک وجود داشته باشد جراحی انجام میگیرد ولی در موارد شدید یا مواردی که عوامل انسدادی واضح وجود نداشته باشد دستگاه سی پاپ در مواقع خواب توصیه می شود . این دستگاه با ایجاد فشار مثبت در راه هوایی در حین خواب مانع خرخر و وقفه تنفس می شود.
. مانند علل مربوط به سینوس ها ، چشم ها، دندان یا مربوط به بیماری سایر سیستمهای بدن مثل آلرژی ، فشار خون ، التهاب و رو ماتیسم و … کلا مغز عصب درد ندارد و معمولا سردرد ناشی از فشار یا کشش به ساختمان های اطراف مغز ( مثل عروق مغز ، پرده های مغز ، عضلات و استخوان جمجمه و…) می باشد .
این نوع سر درد معمولا با سایر علائم عصبی و مغزی مثل شل شدن ( فلج ) عضلات اندام ، مشکل دید ، مشکل شنوایی ، سرگیجه شدید و… همرا است . مسئله مهم در این موارد درمان سریع و اورژانسی می باشد که بعضی از آنها به جراحی نیاز دارد . خوشبختانه این موارد نادر اتفاق می افتد .
چه عواملی باعث ابتلا به آلرژی میشود؟ این عوامل به 2 دسته محیطی و غیر محیطی (غذایی ) تقسیم میشوند که عبارتند از آلرژنهای موجود در هوا: گرده گلها، گرد و غبار، پوسته، پرز و شوره حیوانات و مایتها و کپکها. بعضی مواد غذایی و از جمله بادام زمینی و مغزهای درختی، ماهی و صدف، شیر، تخممرغ، گندم و سویا،نیش حشرات: نیش زنبور وحشی و زنبور عسل،داروها: پنی سیلین و آنتی بیوتیک های با پایه پنیسیلین. لاتکس: لاتکس موجود در کیسههای پلاستیکی ممکن است به طور غیرمستقیم باعث ابتلا به آلرژی شود، زیرا در ساختمان آن 35 نوع پروتئین به کار رفته است و زمانی که مواد غذایی در کیسههای پلاستیکی نگهداری میشود پروتئین لاتکس وارد این مواد میشود همچنین زمانی که نوشابه و آبهای معدنی در فریزر یخ زده میشوند، پروتئین ظروف آنها به نوشابه و آب نفوذ میکند.
ژنتیک یکی از موثرترین عوامل ابتلا به حساسیت ها است، هر گاه یکی از والدین به هر نوعی از بیماریهای آلرژی مبتلا باشد، ابتلای یک فرزند از 3 فرزند به این بیماری دور از انتظار نیست ودر صورت ابتلا هر 2 والد به حساسیت، احتمال ابتلای 7 فرزند از 10 فرزندشان به این بیماری وجود دارد.
علائم آلرژی عبارت از: آبریزش بینی، ریزش اشک، سرفه، عطسه و اشکال در تنفس، گرفتگی بینی، عطسه، آب ریزش از چشمها، خارش و تورم پوست، پوست خشک و قرمز و حتی بروز جوشهای پوستی است که به واکنش افراد نسبت به آن ماده آلرژی زای خاص بستگی دارد. حساسیتهای فصلی در چشم موجب ورم، ملتهب شدن وقرمزی، تورم و اشک ریزش و حساسیت به نور، در دستگاه تنفسی فوقانی باعث گرفتگی، خارش و آب ریزش بینی و در دستگاه تحتانی تنفسی موجب سرفه، احساس کمبود هوا،خس خس،تنگی نفس و در بینی موجب احساس خارش در بینی و گلو، سقف دهان و گوشها، کاهش تمرکز و احساس ناخوشی و خستگی و عصبی شدن میشود.
عدم درمان به موقع آلرژی چه عوارضی برای فرد به همراه خواهد داشت؟ اگر آلرژی به ویژه در سنین پایین درمان نشود، ممکن است در ۱۰ تا ۲۰ درصد موارد به آسم تبدیل شود.
همچنین برای جلوگیری از نفوذ گرده ها به درون بافت لباس ها و ملافه ها از خشک کردن آنها در هوای آزاد خودداری و از خشک کن استفاده کنند. گرچه گل های زینتی کمتر آلرژی ایجاد می کنند، ولی خاک گلدانی که گلِ طبیعی در آن روییده. حتی اگر گلی هم در آن نباشد، محلی برای رشد انواع کپک و ایجاد برخی آلرژی هاست.
توصیه می شود افرادی که حساسیت تنفسی دارند هیچ نوع گل طبیعی در منزل نگه ندارند. حیوانات خانگی نیز عوامل حساسیت زا را با خود به منزل می آورند. توصیه می شود افراد مبتلا به آلرژی از نگه داری حیوانات خانگی خودداری کنند. در صورت علاقه زیاد افراد خانواده، داشتن آکواریوم و نگه داری ماهی منعی ندارد.
تغذیه سالم در کنترل آلرژی اهمیت دارد. در آسم و آلرژی های بینی عمدتا به حذف غذای طبیعی نیازی نیست ولی افرادی که با خوردن برخی میوه ها یا مواد غذایی دچار خارش گلو، گلودرد، عطسه، آبریزش و تورم زبان می شوند بهتر است ضمن حذف آن ماده غذایی با پزشک مشورت کنند. بدیهی است غذاهایی که مواد افزودنی دارند نیز باید از رژیم غذایی حذف شوند.
هر غذایی ممکن است آلرژی ایجاد کند. بعضی از مواد تشکیلدهندههای غذا ممکن است تحریککنندهی واکنشهای آلرژیک باشند؛ مثلا گلوتن یا پروتئینی که در گندم وجود دارد. ۸ غذایی که بیشتر از سایر مواد، احتمال دارد که آلرژی ایجاد کنند، عبارتاند از:
• تخم مرغ، بهخصوص سفیده؛
• ماهی؛
• شیر؛
• آجیل؛
• بادام زمینی؛
• گندم؛
• سویا؛
• حلزون صدفدار.
سایر آلرژنها عبارتاند از:
• موو ترشحات ناشی از حیوانات مثلا پشم، خز، پوست مرده بدن حیوانات
• داروهایی مثل پنیسیلین، سالیسیلات، سولفونامید؛
• غذاهایی مثل ذرت، کرفس، کدوحلوایی، کنجد و لوبیا؛
• گزش حشرات از جمله زهر زنبور عسل، نیش پشه، مورچههای آتشین؛
• گزش حشراتی مثل ساسهاس بوسهزن (kissing bugs)، خرمگس، سیاهمگس و کک؛
• سوسریان، بالمودار، پشههای بینیش (lake flies) و بید؛
• گردهی گیاهان ناشی از چمن، درختها و علفهای هرز؛
• مواد شیمیایی مورد استفاده در منزل؛
• فلزاتی مثل نیکل، کبالت، کروم و روی؛
• لاتکس.
مایت ها یا هیره های گرده و غبار منزل بندپایانی کوچک (حدود ۰/۲- ۰/۳ میلی متر) بوده و در فضای داخلی اماکن سرپوشیده ای که از رطوبت بالایی برخوردارند زندگی می کنند. مایت ها برای سلامتی انسان مضر هستند و اغلب موجب واکنش های آلرژیک مانند آسم، آبریزش بینی و چشم، عطسه، مشکلات تنفسی و التهاب پوستی می گردند.
مایت ها در داخل خانه به طور عمده در الیاف فرش، موکت، بالش و تشک زندگی می کنند. پوشاندن کامل محل سکونت با فرش می تواند شرایط را برای حضور مایت ها در خانه فراهم نماید.
به طور کلی مایت ها یا هیره های گرد و غبار منزل موجوداتی کوچک (حدود سه دهم میلی متر) بوده و در فضاها و اماکن سرپوشیده ای مانند مهدکودک ها، خانه ها، کلاس های درس، آسایشگاه ها و … زندگی می کنند. مایت ها برای سلامتی انسان مضر هستند و اغلب باعث واکنش های آلرژیک مثل آسم، آبریزش بینی، ریزش اشک از چشم، عطسه، مشکلات تنفسی و التهاب پوستی، می شوند.
از بالش هایی که با مواد متفرقه و حساسیت زا (مانند پر حیوانات یا پشم طبیعی) پرشده است استفاده نشود.
۳– ملحفه، روتختی و روبالشی ها هر هفته با آب داغ (۶۵ تا ۷۰ درجه سانتی گراد) شستشو گردند. پرده ها نیز هرماه نیاز به شستشو دارند.
۴– تکاندن رختخواب ها در فضای خارج منزل و شستن مکرر پتوها موجب کاهش دسترسی مایت به منبع غذایی (یعنی پوسته و شوره های بدن) و در نتیجه کاهش تعداد مایت ها می شود.
۵– جوراب های پوشیده شده و لباس های چرک را هیچ گاه در محل خواب نگهداری نشود، زیرا لباس های چرک مملو از سلولهای مرده پوست بدن انسان است که به عنوان منبع غذایی مایت ها مورد استفاده قرار می گیرد.
۶– در صورت امکان، کف اتاق خواب را با کفپوش چوبی و سایر مواد پوشاننده بپوشانید. از فرش و یا مواد دیگر کرک دار برای مفروش نمودن اتاق خواب استفاده نکنید.
۷– محل زندگی خود به طور منظم و مداوم گردگیری شده و حداقل هفته ای یکبار خانه کاملاً با جاروبرقی مجهز به فیلتر هپا (فیلتر جذبکننده ذرات ریز با کارآیی بالا) و یا کیسه های دو جداره نظافت گردد. شایان ذکر است اغلب جاروبرقی های معمولی فاقد فیلتر مخصوص حذف مواد آلرژی زا از گردو غبار منزل می باشند.
۸– برای کاهش رشد مایت ها باید تا حد امکان از افزایش رطوبت در منزل جلوگیری شود. با تهویه هوای داخل منزل از جمع شدن رطوبت در فضای اتاق ها جلوگیری نمایید.
۹– در صورت عدم تهویه مطلوب، از خشک کردن لباسهای شسته شده در داخل اتاق ها پرهیز نموده وهرگز لباس ها به صورت نم دار داخل کمد ها قرار داده نشود.
۱۰– استفاده از دستگاههای تصفیه هوا مجهز به فیلتر های چندگانه و فیلتر هپا می تواند در کاهش عوامل آلرژی زای موجود در خانه مؤثر باشد
اجتناب از مواجهه با عوامل آلرژیك وحساسیت زا
2-عدم مصرف مواد غذایی آلرژی زا در طول مدت ایجاد آلرژی (هرگونه غذا یا مواد غذایی آلرژی زا مادهای كه بلعیده میشود، میتواند باعث بروز واكنش آلرژیك شود. غذاهایی كه بیشتر باعث این حالت میشوند، عبارتند از: شیر گاو ، تخممرغ، گندم، سویا، بادام زمینی ، ماهی ، آجیل مثل گردو و فندق، خربزه ، كنجد ، تخمه ی آفتاب گردان و شكلات)
3-استفاده از اسپری های بینی مانند اسپری كرومولین، فلوتیکازون،مومتازون و… این اسپری ها مانع از ترشح می شوند.
4-شستشوی مرتب بینی با سرم نمكی
5- مصرف یكی از آنتی هیستامینهای موجود با نظر پزشك
. علل ایجاد کنند آن گاها عوامل بیرونی و ناشی از افزایش تحریک پذیری مخاطهای بینی و سینوس می باشد و گاها مرتبط با عوامل خارجی مثل آلرژی و عفونت های خود بینی و سینوس می باشد .
پولیپ های کوچک گاها علامت ندارند یا برای بیمار همان علائم آلرژی (خارش بینی ، آبریزش بینی ، گرفتگی بینی و افزایش مخاط بینی …) ایجاد می کنند ولی در موارد شدید سبب گرفتگی شدید بینی ، انسداد کامل تنفس از بینی ، تنفس دهانی و خشکی گلو ، از بین رفتن حس بویایی و چشایی و… می شود . پولیپ ها معمولا دردی ندارند ولی گاها به علت عدم تخلیه مناسب ترشحات داخل سینوس ها وایجاد سینوزیت های چرکی باعث درد در صورت یا سر می شوند . پولیپ های شدید سبب سینوزیت های مکرر و مزمن، اختلال تنفس وتغییر در شکل استخوان صورت یا بینی می شوند .
تشخیص پولیپ بینی در معاینه معمولی و گاها با آندوسکوپی تشخیصی داخل بینی که کل حفره بینی با آندوسکوپمعاینه می شود، گذاشته می شود . ولی گاهادر موارد خفیف که در معاینه مشخص نیستند یا برای مواردی که نیاز به جراحی می باشد با سی تی اسکن از سینوس ها مشخص می شود.
درمان پولیپ : از آنجا که عود پولیپ شایع است و منشا اصلی ایجاد کننده پولیپ ها آلرژی ها می باشد ، ابتدا سعی می شود با درمان دارو یی پولیپ ها کنترل شوند . درمان شامل درمان آلرژی ، اسپری های داخل بینی و شستشوی مرتب بینی و در صورت عفونت درمانهای آنتی بیوتیک می باشد . در صورت عدم پاسخ به درمانهای طبی و در مواردی که عفونت مکرر ایجاد می شود یا اختلال تنفس ایجاد شده است، درمان جراحی به صورت آندوسکوپی بینی و سینوس برای تخلیه پولیپ و ترشحات از بینی صورت می گیرد .